Bezpieczeństwo łańcucha dostaw to dziś jedno z najważniejszych wyzwań dla organizacji. W świecie, gdzie każdy produkt lub usługa to wynik współpracy wielu podmiotów, odpowiedzialność za dane, zgodność z przepisami oraz odporność na ataki rozkłada się na całą sieć. Zaniedbanie tego aspektu może prowadzić do wielomilionowych strat, przerw operacyjnych i poważnego uszczerbku na reputacji.
Globalizacja to nie tylko szansa – to również odpowiedzialność
Złożoność dzisiejszych łańcuchów dostaw jest trudna do przecenienia. Przykładowo – Google czy Samsung współpracują z setkami dostawców. Tak rozproszone sieci tworzą podatny grunt pod incydenty.
Największym wyzwaniem nie jest brak chęci – lecz brak pełnej wiedzy. Z raportu ENISA wynika, że w 66% ataków związanych z łańcuchem dostaw dostawcy nie potrafili jasno wskazać, jak doszło do naruszenia. Brak przejrzystości, niewidoczne ogniwa łańcucha dostaw i złożone relacje powodują, że każda luka staje się punktem wejścia dla cyberprzestępców.
Od dostawcy do zagrożenia – jak wygląda atak?
Jednym z najbardziej znanych przykładów jest atak na SolarWinds, gdzie hakerzy wykorzystali aktualizację oprogramowania Orion, by rozprzestrzenić złośliwy kod. Inne przypadki – jak ransomware na Kaseya, kompromitacja systemu Mimecast czy naruszenia w Codecov – pokazują, że często nie firma końcowa jest celem, lecz jej łańcuch wartości.
Ataki te prowadzą do:
- milionowych strat finansowych,
- utraty zaufania klientów i inwestorów,
- konieczności przerywania działalności operacyjnej,
- kosztownych audytów i modernizacji systemów.
Co gorsza – wiele firm nie wie nawet, że w ich ekosystemie istnieje luka, dopóki nie będzie za późno.
Bezpieczeństwo łańcucha dostaw to nie problem IT – to wyzwanie całej organizacji
Bezpieczny łańcuch dostaw to nie tylko firewalle i aktualizacje systemów. To spójna strategia zarządzania ryzykiem, której filarami są: ludzie, procesy i technologia.
Odpowiedzialność nie może spoczywać wyłącznie na dziale IT. Kluczowe są również działy zakupów, compliance, prawnicy, operacje, a nawet marketing – bo reputacja jest dziś tak samo cenna jak dane.
Firmy, które chcą działać odpowiedzialnie, powinny wdrożyć:
- proces oceny dostawców przed podpisaniem kontraktu,
- polityki kontroli zmian i zarządzania relacjami z partnerami,
- cykliczne audyty i monitoring zgodności z polityką bezpieczeństwa,
- wytyczne bezpieczeństwa w zapytaniach ofertowych i procedurach RFP.
Regulacje wobec łańcucha dostaw – coraz ostrzejsze wymagania i kary
W obliczu rosnącej liczby incydentów, prawo również ewoluuje. Dyrektywa NIS2 nakłada nowe obowiązki na firmy uznane za podmioty kluczowe i ważne – m.in. w zakresie bezpieczeństwa dostawców usług ICT. Zgodnie z Art. 21 dyrektywy dotyczącej środków zarządzania ryzykiem w cyberbezpieczeństwie, państwa członkowskie są zobowiązane do zapewnienia, by podmioty kluczowe i ważne wdrażały odpowiednie oraz proporcjonalne środki techniczne, operacyjne i organizacyjne.
Z kolei w ramach Motywu 85 dyrektywy zaleca się, aby podmioty kluczowe i ważne oceniały oraz uwzględniały ogólną jakość i odporność produktów i usług, a także praktyki cyberbezpieczeństwa stosowane przez poszczególnych dostawców ICT – w tym procedury bezpiecznego opracowywania.
Również rozporządzenie DORA – dotyczące firm finansowych – wprowadza obowiązek tworzenia i przeglądu strategii ryzyka związanego z dostawcami. Artykuł 1 ustanawia jednolite wymagania dotyczące bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych wspierających procesy biznesowe, szczególnie w kontekście relacji z zewnętrznymi dostawcami usług ICT. Rozporządzenie wskazuje na trzy kluczowe obszary:
- konieczność wdrożenia skutecznych środków zarządzania ryzykiem wynikającym z korzystania z usług dostawców zewnętrznych,
- ustanowienie odpowiednich warunków umownych pomiędzy podmiotami finansowymi a dostawcami ICT,
- określenie zasad nadzoru nad kluczowymi dostawcami, którzy świadczą usługi na rzecz sektora finansowego.
Dodatkowo, artykuł 28 ust. 4 nakłada na podmioty finansowe obowiązek przyjęcia strategii zarządzania ryzykiem wynikającym ze współpracy z zewnętrznymi dostawcami ICT. Strategia ta powinna być regularnie przeglądana oraz – w zależności od sytuacji – obejmować również planowanie relacji z wieloma dostawcami równocześnie.
Cyrima – narzędzie, które porządkuje chaos i buduje zaufanie
W obliczu złożoności regulacyjnej i rosnącej presji biznesowej, firmy potrzebują narzędzi, które nie tylko wspierają bezpieczeństwo, ale czynią je zrozumiałym i mierzalnym.
Cyrima wspiera zarządzanie ryzykiem w projektach IT. Dzięki niej organizacje mogą:
- łatwo identyfikować i klasyfikować ryzyka dostawców,
- generować backlog zadań bezpieczeństwa dopasowany do konkretnego projektu,
- oceniać odporność dostawców zgodnie z wymaganiami
- korzystać z marketplace’u ekspertów w celu niezależnej oceny ryzyk.
Cyrima promuje sposób budowania kultury odpowiedzialności i przejrzystości w organizacji. Dzięki temu bezpieczeństwo łańcucha dostaw przestaje być teorią, a staje się realną przewagą operacyjną.
Nie ma drogi na skróty, ale jest sposób na kontrolę
W dobie cyfrowej integracji i globalnych relacji, każde ogniwo łańcucha może być potencjalnym źródłem zagrożenia. Ale równie dobrze – może być źródłem stabilności i odporności.
Bezpieczeństwo łańcucha dostaw nie jest zadaniem jednorazowym – to proces wymagający konsekwencji, współpracy i właściwych narzędzi. Firmy, które już dziś podejmą wysiłek budowania spójnej strategii, zyskają nie tylko ochronę przed incydentami, ale i zaufanie rynku oraz zgodność z najbardziej wymagającymi regulacjami.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
- Co to jest bezpieczeństwo łańcucha dostaw?
To ochrona wszystkich elementów łańcucha dostaw – od dostawców po usługi i systemy – przed zagrożeniami cyfrowymi, prawnymi i operacyjnymi. - Czy to tylko problem działu IT?
Nie. To wyzwanie dla całej organizacji – w tym zakupów, compliance, prawników i operacji. - Jakie są najczęstsze zagrożenia w łańcuchu dostaw?
Złośliwe oprogramowanie w produktach, podatności w systemach partnerów, brak zgodności z regulacjami. - Czy można całkowicie wyeliminować ryzyko?
Nie, ale można je skutecznie kontrolować i minimalizować dzięki procedurom i narzędziom takim jak Cyrima. - Jakie narzędzie może pomóc w zarządzaniu ryzykiem?
Cyrima – oferuje framework, integrację z Jira i dostęp do ekspertów ds. bezpieczeństwa. - Jak rozpocząć budowę strategii bezpieczeństwa dostawców?
Od identyfikacji dostawców, oceny ryzyka i opracowania polityk bezpieczeństwa. - Jak monitorować dostawców w trakcie trwania umowy?
Poprzez regularne audyty, analizę danych, testy penetracyjne czy przeglądy polityk. - Czy każda firma musi spełniać te same wymogi?
Nie – wymogi zależą od branży, wielkości organizacji i typu świadczonych usług.
